Güzel görünümlü çiçeklere sahip olan dikenler insanlık tarihi boyunca yalnıza arıların değil, insanların da ilgisini çekmiş ve onları büyülemiştir. Başlangıçta ilgi duymadığımız dikenlerin Orta Toroslar’da karşılaştığımız muhteşem renk ve görüntüleri bizi gün geçtikçe kendine cezbetti ve bu kitabın hazırlanması için motive etti. Dikenlerin geleneksel ve modern tıpta kullanımına yönelik çalışmaların az olması kitabın hazırlanmasında bir diğer etkendi.
Bu nedenle kitapta ağırlıklı olarak, Orta Toroslar’da bulunan, ancak büyük çoğunluğu Anadolu’nun değişik bölgelerinde de yaygın olarak bulunan dikenlerin geleneksel ve modern tıpta kullanım özelliklerini araştırmayı amaçladık. Yıllar süren arazi gözlemleri ve fotoğraflama çalışmalardan sonra dikenlerle ilgili yayınlanmış yerli ve yabancı bilimsel makaleleri tarayarak sizler için objektif verilere dayalı bu kitabı hazırladık. Bu çalışmanın ülkemizde ve yurt dışında dikenlere ilgi duyan tüm araştırmacılarına yaralı olacağı kanaatindeyiz.
Dikenlerde güzeldir, ancak, saklayacak güzelliği ve değerleri olan her canlı gibi dikenler de doğal korunma gereksinimi nedeni ile dikenlerini geliştirmişlerdir. Ekosistemde amaçsız ve yarasız hiç bir canlının olmadığını düşünenlerdeniz. Dikenlerle ilgi çalışmalarımız sırasında bu bitkilerin ne kadar muhteşem olduğunu, tıbbi olarak ilk çağlardan beri niçin insanların her şeye rağmen dikenleri baş tacı ederek günlük hayatlarında tedavi amaçlı nasıl kullandıklarını gördük ve büyülendik.
Bazı dikenler öteden beri kutsal dinlerin peygamberi ve kutsal değerleri ile özdeşleştirilmiş ve bazılarına kutsallık atfeden isimler verilmiştir (Silybum marianum gibi).Günümüzün modern teknolojileri ile yapılan fitokimyasal analizler, dikenlerin çok sayıda tıbbi tedavide kullanılabilen bileşen içerdiğini ortaya koymuştur. Bu bileşenlerin kanser önleyici, bakteri öldürücü, sakinleştirici, antioksidant etkileri gün geçtikçe deneysel ve klinik çalışmalarla ortaya konulmaktadır.
ABD, Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinin bir kısmının dikenlerin tedavi amaçlı kullanımını resmi olarak önerdikleri bilinmektedir. Meryemana dikeni ve diğer bir kısım dikenlerden elde edilen preparasyonlar geleneksel ve modern tıpta tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Tedavi amaçlı kullanılan bu dikenlerinin bazılarının ülkemizde yaygın olarak bulunma olup, bunların tıbbi kullanımları esas alınarak ekonomiye kazandırılması büyük önem taşımaktadır.
Bu nedenle yerli, yabancı akademisyen, doğa sever ve dikenlerle ilgi duyan okuyuculara yaralı olması amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Bölge bitkilerinin tıbbi özelliklerine yönelik “Ermenek (Taşeli Bölgesinde yetişen Bazı Endemik Bitkiler, Torosların Gizemli Bitkileri, Orta Torosların Şifalı Bitkileri, Orta Torosların Şifalı Dağ çayları ve Kekikleri” gibi çalışmaları bulunan yazarlar, yaralı olacağını umdukları Türkçe-İngilizce hazırlanmış bu çalışmayı da sizlere sunmaktan büyük mutluluk duymaktadır,
Kitabın basımı için bize gerekli imkân ve kolaylığı sağlayan Necmettin Erbakan Üniversitesi’nin Sayın Rektörü Prof. Dr. Cem KOZLU’ ya Yayınevi sorumlusu Dr. M. Fatih KALELİ’ ye, kitabın Grafik ve Tasarımını gerçekleştiren Büşra UYAR, Muhammed Sami TEKİN ve Mustafa ALTINTEPE’ ye teşekkür ediyoruz.
Prof.Dr. Fulya ÖZTAŞ , Prof.Dr.Haydar ÖZTAŞ
(N. Erbakan Üniversitesi Yayınları 2021 ve ülke genelindeki tüm seçkin kitapevlerinde satışta)
