Ankara Rumeliler Kültür ve Dayanışma Derneği olarak Karamanoğulları Tarihi Araştırmacısı, Eğitimci Yazar Şerafettin Güç’ün mihmandarlığında Taşeli Bölgesi gezisi yapıldı.
Karamanoğulları Beyliği’nin Kurucu Atası Nurettin Bey ve karısının Mut Yalnızcabağ Köyü Değirmenlik Yaylasında bulunan mezarı ziyaret edildi. Bölgenin restorasyon sonrası çevre düzenlenmesinden sonra çehresinin değiştiği, mezar türbesinin daha bakımlı olduğu görüldüğü.
Ermenek’e gelirken Gökçeseki mevkiinde bulunan Philadelphia’nın ismi Komagene kralı 4. A’ntiochos’un eşi Lorape Philadelphiadan gelen antik şehir gezildi. Resmi kazıların halen devam ettiği ekibimiz tarafından takdirle karşılandı.
Ermenek Kayaönü mağarasında verilen yorgunluk molasında, köy sakinlerinden Serdar Dilekli tarafından ikram edilen ayran geziye katılar tarafından iştahla içilirdi. Bölgenin atmosfori ve doğal yapısı grup içerisinde bulunan arkeolog ve diğer tarihçi akademisyenler tarafından ilgiyle incelendi.
5.6.2022 gün, kısa bir Ermenek şehir içi turu ve Ulu Cami ziyaretinden sonra, Karamanoğulları Beyliğinin kurulduğu Balkusan Köyüne gidildi. Kültür merkezi ziyaretinde ziyaretçi defterine duygu ve düşüncelerimizi yazdık. Köy Muhtarı Kazım Bey ve Dernek yönetim kurulu üyesi Ziya Karamanoğlu tarafından organize edilen ve köy kadınlarımız tarafından yapılıp ikram edilen börekler hep beraber sıcak sıcak tüketildi. Misafirperverliklerine ayrıca çok teşekkür ederiz.,
Eski Milletvekili ve spordan sorumlu Devlet Bakanı Merhum Fikret Ünlü’ün restorasyonda emeklerinin olduğu Karamanoğulları Beyliği mezarları ziyaret edildi. Türbe içerisinde mezarlar bakış açımıza göre sağda ileriden bu tarafa doğru;
1-) Nûre Sofî oğlu Kerimüddin Karaman Bey, (1263) Ermenek Balkusan Köyü’ndeki külliyede mezarı bulunmaktadır.
2-) Kerimüddin Karaman Bey’in oğlu Mahmud Bey, Ermenek Balkusan Köyü’ndeki külliyede mezarı bulunmaktadır.
3-) Sultan Alaaddin Âli (1361 – 1398 I. Murat’ın kızı Nefise Sultan ile evli idi.) oğullarından Sultan II. Mehmet’tir. (1423 – 1465)
Yine bakış açımıza göre solda ileriden bu tarafa doğru;
4- ) Kerimüddin Karaman Bey’in eşi, Selçuklu Sultanı IV. Rükneddin Kılıçaslan’ın kızı’nın mezarı Ermenek Balkusan Köyü’ndeki külliyede bulunmaktadır.
5-) Diğer bir mezar kadın mezarı olarak bilinmekte olup kime ait olduğu kayıtlarda gösterilmemiştir.
Üç erkek mezarı aynı hizada ve yan yana. Diğer iki kadın mezarı da karşı tarafta yine yan yanadır.
Karamanoğulları Beyliğinin ilk yerleştiği bölge olan Karaman Ermenek, Mut, Güneyyurt ve çevresini, tarihi eserlerini görebilmek ve Şerafettin Güç Hocamızın engin bilgisinden istifade edebilmek için 4-5 Haziran 2022 tarihinde düzenlenen bu gezimizde gözümüze çarpan bazı detayları kısaca şöyle ifade edebiliriz.
Ermenek Güneyyurt beldesinde bulunan HALİL MİRZA BAHADIR BEY (1333/1348) hakkında geniş bilgi veren Şerafettin Güç hocamız kaynaklarıyla birlikte yöre hakkında sosyal kültürel bilgiler aktarmıştır.
Kerimüddin Karaman Bey’in torunu, Karamanoğlulları beylerinden Sultan Bedreddin Mahmut Urumseyyidi Bey’in oğlu (Beylik yılı 1300/1310);
“Alâeddin Ebulfeth” Şücaeddin Halil Mirza Bey (Beylik yılı 1333-1348) Ermenek Sipas Camii yanında ki mezarda yatmakta iken;
Caminin haziresinde ki mezarlar yol genişletmesi sırasında buradan alınarak Ermenek Güneyyurt (Gargara) Kışlacık Mahallesi Dergâh Mezarlığına götürülmüştür.
Yörede Halil Bahadır tekkesi/zaviyesi diye anılır.
İlk Türkçe Kur’an tefsiri girişimi ve Kura’nı Kerim yazımı 1314 yılında Karamanoğlu Alâeddin (Ebulfeth) Şicaeddin Halil Mirza Bey adına bu dönemde gerçekleştirilmiştir. Mezarı buradadır.
Evladı Alâeddin Ali Bey (Sarı Alâeddin Bey)’in mezarı, 1361-1398 Ermenek Yassıkaya mezarlığında bulunmaktadır.
Ermenek merkezine 18 kilometre mesafede Göksu üzerinde olan Görmel Köprüsü (Alaköprü) 706 Hicri 1306 Miladi yılında Karamanoğulları Beylerinden Mahmut Bey’in oğulları Halil Mirza Bey ile Bedreddin İbrahim Bey’in ortaklaşa saltanat sürdükleri yıllarda yapılmıştır.
Konya Mevlana Müzesi El yazması kaynağında şu bilgi vardır.
Envanter No. 12. ( 48.5 x 31 cm. ) Selçuklu. 1314 – 801. sayfada madalyon içerisinde bulunan kitabe kaydında şunlar ifade edilmektedir:
“Bu Kur’an-ı Kerim’i Tanrı onun bereket ve burhanını yüceltsin. Karaman oğlu Mahmut oğlu cihanın asıl soylarından hükümdar ve sultanların kardeşi. İslam ve Müslümanların yardımcısı. Din ve devletin şecaatlısı. Saliklerin, bilginlerin, gazi ve mücahitlerin koruyucusu. Dostu ve sığınağı. Azgın ve inatçıları kahir ve helak eden, hak yolunda çalışan, hudutlar bekçisi, muzaffer, mansur, müeyyet, adaletli, bilgin ve ümeranın büyüklerinden olan Halil’in. Tanrı onun sancaklarını yükseltsin, devletini kuvvetlendirsin, okuması için 714 yılı aylarında, kulların fakiri Yusuf oğlu İsmail, Konya şehrinde yazdı.”
Bu coğrafyayı bilerek yürüdüğümüzde her şey daha anlamlı hale geliyor. Kimi zaman şaşırdık, hüzünlendik, ağladık kimi zaman güldük eğlendik. Grubumuz adına şunu söyleyebilirim ki, çok yer gördüm ama hiçbiri beni bu kadar etkilemedi. Bölge halkının misafirperverliği, sıcak kanlılığı, ayrı ayrı yerlerde ayran, gözleme, çay, erik, kayısı, karpuz ikramları bizi ziyadesiyle memnun etti. Bu bölgeyi herkesin bilerek gezmesini tavsiye ederiz.
Şimdi gezinin en önemli bölümüne gelelim;
Aşağıdaki fotoğraflarda Karamanoğulları Beyliği’nin Kurucu Atası Nurettin Bey ve karısının kabrinin eski yıkılmaya yüz tutmuş halini göreceksiniz. Restore edilerek, tarihi ve kültürel bir değerimizin daha aslına uygun olarak taşınmadan/çalınmadan yerinde kurtarılmasına vesile olan başta, yıllarını bu hizmete kendini adayan Araştırmacı, Eğitimci, Yazar Şerafettin Güç Hocama ve emeği geçen herkese en derin minnet duygularımızla teşekkürlerimizi sunarız.
Gezimize katılarak engin bilgileri ile bizleri bilgilendiren Prof. Dr. Orhan Derman, Prof. Dr. Hasan Oktay, Doç. Dr. Zeki Gürel, Arkeolog Duygu Çelik hocalarımızın ve değerli katılımcı akademisyen arkadaşlarımıza verdikleri destek nedeniyle ayrıca teşekkür ederiz.
Saygılarımızla
Ankara Rumeliler Kültür ve Dayanışma Derneği
Seyfettin Saralar
Başkan
Not: Fotoğraflar Şerafettin Güç tarafından çekilmiştir.
Öncelikle ilgi alaka ve buraların tanıtımı için yaptığınız çalışmalara teşekkür ederim. Her insana nasip olmayacak, her insanın da bu mücadelede lokomotif olamayacağının bilinci içindeyim.
Evet buralar Türklerin ortak alanlarından bir yerdir. Hiç bir kimsenin/siyasetin/dinin/etnik grubun vs. himayesi ve gözetimi altında değildir. Çok eski halini de biliyoruz. Şu günlere gelmesinde ki mücadeleye de yakinen şahidiz. Emeği geçenler minnet ve şükranlarımı iletirim. Köstek olanlara Allah hidayet etsin.
Karşılık beklenmeden yapılan büyük hizmet.