ERMENEK KAYMAKAMI İSFENDİYAR ZADE MUSTAFA FEVZİ BEY
Ermenek’te bulunan ve aşağıda asıl ve tercümelerini verdiğim üç kitabeyi İstanbul’a Ermenek
Kaymakamı (1910) İsfendiyar Zade Mustafa Fevzi Bey göndermiştir.
Karamanoğulları hanedanı ve devletinin her yönüyle anlatıldığı derli toplu bir kitap ne yazık
ki yoktur. Ancak farklı dillerde ve lehçelerde bu aile hakkında yazılanlar hanedan hakkındaki
karanlıkları aydınlatmaya yetmemektedir.
Karamanoğulları hakkında çok derin bir birikime sahip olduğuna kani olduğum Ebabekir
Cambolat bey bu bilgilerini sosyal medyada uzun uzun paylaşıyor ancak bu sanal dünya
paylaşımlarını ancak üç beş kişi görebiliyor. Yazarımızın bu konuya ciddi olarak eğilmesini
bekliyoruz.
Karamanoğulları hanedan ve devleti hakkında yazılanlar tamamen Müneccim Başı, Katip
Çelebi ve bazı Memlüklü Arap yazarların tarihlerinden alıntıdır. 230 yıl süren bu devlet ve
hanedan hakkında son yıllarda (1910) sikkelerden ve kitabelerden bazı bilgilere
ulaşabiliyoruz.
Son zamanlarda (1910) bulunan Şikari tarihi, esas Farisi olarak şehname tarzında manzum
olarak yazılan bir tarih kitabının Türkçeye nesir şeklinde tercümesidir. Karamanoğulları
hakkında en toplu bilgiye işte bu Şikaride ulaşmak mümkündür. Ne var ki Şikari de
tarihçilerin birbirini tutmayan ifadelerine net bir zaman vermediğinden karışıklıktan hali
değildir.
Bu konuda KAM (Karamanoğulları Araştırma Merkezi) kurucusu ve araştırmacı – yazar
Şerafeddin Güç arkadaşımızın yaptıkları çalışmalar bu açığı inşallah kapatır.
Karamanoğullarının en sağlam bilgilerine yazılıdan ziyade kazılı kanıtlarla ulaşıyoruz. Bu
hususta “Karamanoğulları Hakkında Vesaik-i Mahküke” adlı bir kitap elimize geçti. Bu
kitapta Karaman hanedan mensuplarının yaşamış olduğu topraklarda inşa etikleri eserlerin
taşlarına kazıdıkları kitabelere yer verilmektedir. Bu makalemdeki fikirler de bu kitabın
önsözünden alıntı sayılabilir. Adı geçen eseri inşallah bir komisyonla bu günün Türkçesine
kazandıracağız.
H. 1328 m. 1910 yılında Halil Ethem adlı yazarın kaleme aldığı eserde ilk olarak yer alan üç
kitabeden birincisi Ermenek Balkusan köyündeki Karamanoğlu türbesi kitabesi, ikincisi
Ermenek Ulucami kitabesi, üçüncüsü de Ermenek (Emir Musa) Tol medrese kitabesidir.
Yazar Halil Ethem Bey Balkusandaki ve Ermenek merkezdeki kitabelerin kendisine Ermenek
Kaymakamı (1910) İsfendiyar Zade Mustafa Fevzi Bey tarafından ulaştırıldığını ifade ediyor.
Şimdi ekte resimlerini de tam olarak gördüğünüz bu üç kitabeyi Arapça aslından Türkçeye
çevirerek veriyorum, inşallah ilim ve tarih dünyasına bir nebze katkımız olur.
1- Balkusan Kitabesi: Nure oğlu Kerimüddin Karaman
“Bu mübarek imaret büyük sultan Keykavus oğlu Mesut devleti zamanında yapılmıştır, bu
türbenin sahibi Allah’ın rahmetine muhtaç olan Nure oğlu Kerimüddin Karamandır.”
Görüldüğü gibi bu kitabede bir tarih yoktur, sadece zaman verilmektedir. Türbede beş mezar
olmasına rağmen hiç birinde yazı kalmamıştır. Daha önce tarafımdan yayınlanan Balkusan
Türbesi vakfiyesinde adı geçen iki zatın burada yattığı kesindir. Karaman Bey ve oğlu
Mahmut Bey (http://www.rasyonelhaber.com/makale/3473/balkusan-tuerbe-vakfina-bagli-
kurumlar-ve-muelkler)
Türbe vakfı mütevellileri elindeki vakıfname tarihi h. 702 m. 1302’dir.
2- Karaman oğlu Mahmut Beyin yaptırdığı Ermenek Ulucami kitabesi
“Bu camii şerifi Karaman oğlu Mahmut Bey peygamber aleyhisselamın hicretinin 702. (m.
1302) senesi yaptırmıştır.”
3- Mahmut oğlu Burhaneddin Musa / Emir Musa /Tol medrese kitabesi
“Bu mübarek medreseyi büyük komutan, bilgin, abit, gazi, din ve devletin Burhanı ve delili
Karaman oğlu Mahmut oğlu Musa h. 740 m. 1340 yılında yaptırmıştır.”
