Kurtuluş Savaşında Ermenek’te Yaşananlar 1920
17. bölüm
Bu mübarek senenin Mart, Nisan ve Mayıs aylarında sık sık yağan yağmur, mahsullerin
yetişmesi ve otların ziyade çoğalması nedeniyle feyiz ve bereket ümit edildi, yakın zamanda
bu sene gibi otun ziyade olduğu görülmemişti.
Fakat mahsullerde umulanın tersi oldu. Hele güzün ekilen buğday, çavdar ve erken ekilen
arpa kısmı geçen yıllardan çok noksan hasat verdi. Güz vakti mevsim normalleri harici yağan
kardan mı yoksa kış sonlarında uzayan kuru soğuklardan mı? Güzün ekilen hububat
oluşmayıp baharın yağmurun çoğalmasıyla bir derece meydana gelmiş ise de yine harmanlar
geçen yıllardan %50 oranında aşağıya ürün vermiştir.
Karaman taraflarında geçen yıldan kalan zahirenin çokluğu hiçbir tarafa nakledilmediğinden
oralarda feyiz ve bereketin ziyade olması zahire rayicini düşürüp buğday 350’den 300’e,
unluk 200’den 150’ye, arpa 120’den 10’e düştü.
Karamanda zahire rayici çok düşünce gayet ucuz ise de nakliye meselesi müşkül olup aşiret
develerini Karamana göndermediklerinden ve diğer kiracılar da askeri nakliye aracı olarak
hayvanlarının satın alınması korkusuyla götüremedikleri cihetle buralarda bu kadar fiyat
düştü.
Ermenek kasabası halkı, hayvanı olanlar Karaman kazasından ihtiyaçlarını tedarik ettiler.
Karamanda bulunan Kürt muhacirleri eşekleriyle çok zahire taşıyıp kasabada sattıklarından
zahire ihtiyacını temin etti ve bu da rayicin düşmesine yaradı.
Silifke, Gülnar, Mut ve Anamur’ca güzlük mahsulü noksan ortaya çıkınca Silifke ve Mut’un
sahil taraflarından bazı yerlerde hiç yok derece zuhur etmiş, denizden Arabistan’a nakliye olur
ise de yine fiyat geçen yıldan noksan imiş.
Haziran ve Temmuzda uzun süre esen karayel ve poyraz Arıkovanlarını ziyan edip bal az oldu
ve üzüm hasadı da bazı yerlerde yüksek ise de başka meyve olmadı. Bahariye pamuk tarımı
da zamanında bol bol yağan yağmurdan nasibini almadı.
Ticari mallardan manifatura türleri fiyatı buralarda hiç düşmedi.
Karamanda yağ 50 – 60 kuruş olup burada harice nakil olunmadığından yağ fiyatı düşmekte
idi. Nakit para gittikçe azalıp kıymetlenince bir mecidiye elli kuruşa alınıp veriliyor.
Harice yerli malları ihracat edilmediğinden nakit para gelmediği gibi öşürlerin öşür
toplayıcılara ihale edilmesi ile nakit para sıkıntısı baş gösterdi.
(Bundan sonrası geçen yıl tarihçesine yazılacaktır.)
Düşman Ankara tarafına doğru ilerlemiş Müslüman askerinin karşı koymasıyla düşmanın
morali gitmiş olup geri asker kaçakları çoğalmıştır. Kullanageldikleri savaş aletleri, top
arabaları, otomobiller, mitralyöz tüfekler ve diğer silahlar ve nakliyeye mahsus diğer
araçlarını bazı Yunan kumandanlara İngilizler tarafından verilmekte olduğu bildiriliyor.
İslam askerleri silah ve diğer savaş aletlerinin olmaması, düşmanın kuvvetçe ileri olması, bir
taraftan kaçak asilerin düşman askeri ile meydana çıkması ve düşman askerinin Koçhisar ve
tuz gölünün bir kısmını işgal eylemesi hükümete ve halka üzüntü verip hükümet
telaşlanmaktadır.
1297 / 1882 doğumlular silahaltına davet olundu. Asker kaçaklarını hükümet yakalayıp sevk
ederken bir taraftan yine kaçmağa devam ediyorlar.
Ermenek havalisinden, 1305 /1890 doğumlulardan mavzer ve diğer giderleri kendilerine ait
olmak üzere elli atmış kadar destek asker yazılıp firari takibinde ve sevkinde kullandılar.
(DEVAMI VAR)
Kaynak: Remzi ve Mehmet Tüzün’ün babaları Ermenekli Hüseyin Ağanın (Tüzün) tuttuğu
notlar.
Belgeler: Osmanlıca olarak Dr. Alaeddin Atalık’ın babası merhum Vacit Atalık
Sadeleştiren: ا ب ج ile ABC arasında köprü, Arşiv uzmanı – Gazeteci – Yazar: Mükremin
Kızılca
