DOĞRU BİLDİĞİMİZ YANLIŞLAR, YAPTIĞIMIZ GAFLAR!

DOĞRU BİLDİĞİMİZ YANLIŞLAR,
YAPTIĞIMIZ KAFLAR!
Günümüz dünyasında iletişimin o kadar hızlı olduğu internet ve medyada ortamında, acaba çok yanlış
söylemlerde bulunduğumuzun farkında mıyız? Yalnız söylemlerde değil yazım hayatımızda da
yanlışlar yapıyoruz. Yaptığımız yanlışların çoğunda da farkında değiliz. Bu yanlış söylemleri ve
yazmaları her kademedeki insanlarımız, okumuşlarımız ve okumamışlarımız, yöneticilerimiz,
siyasilerimiz herkes bu hatalardan payını alıyor. Birkaç örnek verelim:
1. İşçi ücretlerine 25.75 TL zam yaptık. Türkiye’de okullaşma oranı yüzde 95.7’dir.
Dikkat edilirse, sayıların yazılışında, kesirler arasına nokta konulmuştur. Okunma şekli de böyle
yapılmaktadır, oldukça da yaygın bir söylemdir. Söylem ve yazım yanlıştır. Doğrusu sayılarda kesirleri
ayırmak için virgül (,) kullanılır. 25.75 sayısını okurken de yirmi beş nokta yetmiş beş denilmez. Sayı
ile kesir arasına virgül (,) konularak 25,75 olarak yazılır ve yirmi beş virgül yetmiş beş olarak okunur.
İkinci cümlede de 95.7 değil, 95,7’dir.
Bir oran tespitimiz olmasa da medyada okumuşlarımızın çoğu, özellikle seçim zamanlarında anlı şanlı
yazarlarımız ve yorumcularımız bu yanlışı yapıyorlar. Doğrusu tam sayılardan sonra gelen kesirleri
ifade etmek için virgül (,) kullanılır. Bu bir yazım kuralıdır.
İkinci örneğimizi verirken bir anımı da anlatmak isterim:
“Traş” sözcüğü, traştan yapılan birleşik sözcükler: Heykeltraş, kalemtraş ve diğerleri. Bu sözcük de
Batı kökenli bir sözcük olarak algılandığından böyle yazılıyor. Oysa ki sözcüğün doğru yazılışı “tıraş”tır.
Heykeltıraş, kalemtıraş sözcüklerin doğru yazılmış şeklidir. Anıma gelince,
Yıllar önce jilet, tıraş sabunu, parfüm üreten bir firmaya bu sözcüğü ambalajlarında yanlış yazdıklarını,
doğrusunu yazmalarını uzun bir adres araştırmasından sonra yazmayı görev saydım. Firmanın
yetkililerinden biri aradı, avukatları ile görüştüklerini ve suç olmadığı şeklinde kendilerini savundu.
Ben de kendilerini karalamak gibi bir niyetimin olmadığını kelimenin doğru yazılışına (t)’ den sonar “ı”
gelmesi gerektiğini ve “tıraş” şeklinde yazılmasının dilimize olan bir saygının gereği olduğunu
söyledim. Firma hatasından döndü ve sonraki ambalajlarında hatalarını düzelttiler. Bana da küçük bir
jest yaptılar.
Çok yaygın bir yanlış söylem ve yazım da alfabemizde ünsüz harflerin okunuşu ile ilgili:
Latin harfleri esas alınarak 1.X1.1928 tarihinde kabul edilen Türk alfabesine göre, sessiz (ünsüz)
harfler konurken önüne “e” ünlüsü getirilerek okunur. Kısaltmalar da buna uyar: AKM=AKeMe:
Atatürk Kültür Merkezi, MHP= MeHePe: Milliyetçi Hareket Partisi CHP= CeHePe: Cumhuriyet Halk
Partisi, AKP:AKePe: Adalet ve Kalkınma Partisi, şimdilerde AK Parti, olarak telaffuz edilir ve yazılır.
Yaygın bir yanlış yazım örneği daha verilim:
Gurup mu, grup mu? Güneşin batışını kast ediyorsak “gurup” yazılır. Takım, topluluktan
bahsediyorsak “grup” yazılır. Cadde üzerinde kocaman tabelaya “ ………….gurubu” yazılıyor. Cehaletin
simgesi, rezaletin daniskası değil mi? Hasan ŞİMŞEK 24.12.2020