(Ermenek – Tepebaşı)
Bednam (Tepebaşı) Köyünün Halimiye Adını Alışı
Osmanlıca Belgenin Aslı ve Çevirisi
Sonuçlar
1970 yılından önce bugün Tepebaşı adını almış bulunan Halimiye adında bir Nahiye vardı.
Nahiye kelimesi daha sonra Bucak şeklinde Türkçeleştirildi.
Nahiyeler / Bucaklar ulaşım ağı yönünden birbiriyle bağlantılı, jeomorfolojik ünite ve
birimler itibarıyla aynı coğrafi ortamı paylaşan köylerin (muhtarlık alanlarının) bir sınır içine
alınmasıyla oluşturulmuş idari alanlardı.
Nahiyenin mutlaka bir merkezi olurdu ama belgelerde genelde bu merkez köyün adı
geçmemektedir.
Nahiye statüsünden önce Ermenek’ten batıda kalan tüm köylere Nevahi yani nahiyeler denirdi
ve Nevahi adında bir kaza vardı.
Bu nahiyelere yani Nevahi kazasına 19. yüz yıldan önce bir merkez göremedim. Ama 1830 ve
1845 belgelerinde Davdas köyünün Nevahi’nin merkezi olduğu açıkça görülüyor. Zira bu
tarihlerde kaza müdürü ve kadı burada ikamet ediyordu.
20. yüz yıl başlarında ise Nevahi merkezinin Halimiye / Tepebaşı köyü olduğunu belgelerden
görüyoruz.
Bu Nevahi daha önceleri İçil sancağına bağlı, Ermenek’ten ayrı bir kaza olarak yer alırken
Cumhuriyete yakın son dönem Osmanlı belgelerinde Nevahi-i Ermenek yani Ermenek
Nevahisi yani nahiyeleri olarak geçmeye başladı.
Nahiyeyi oluşturan alan içinde merkezi konumlu bir yerleşme (köy, kasaba veya şehir) bucak
merkezi olurdu ve bucak müdürlüğü teşkilatı burada yer alırdı.
“1970’ten sonra görev süreleri dolan, vefat eden veya emekli olan bucak müdürlerinin yerine
tayin yapılmayarak tedrîcen teşkilâtı kaldırıldı. XX. yüzyılın son çeyreği içinde nahiyelerin
bir bölümü ilçelere dönüştürüldü, bir bölümü de dağıtılıp köyleri yakın ilçe merkezlerine
bağlandı. DİA)
Şimdi konumuza gelelim:
Nevahi Kazası 1895 yılında Davdas’ta (Üzümlü) yaşanan olaylar üzerine Nevahi Nahiyesi
adını alıyor ve merkezi de Davdas’tan Bednam / Halimiye köyüne taşınıyor.
Belgelerde Bed Karyesi diye geçen Bednam adının Halimiye olarak değiştirilmesi hakkındaki
yazışma belgeleri aşağıdadır.
Bednam (Tepebaşı) Köyünün Halimiye Adını Alışı
“Bab-I Âli Daire-i Sadaret Tahrirat Kalemi 1711
Dâhiliye Nezaret-i Celilesine
Devletlü Efendim Hazretleri
Ermenek kazası muzafatından (bağlılarından) Nevahi nahiyesinin merkezi olan Bednam
karyesinin Halimiye namıyla tevsimi (adlandırılması) hususuna 11 Teşrin-i evvel 1316 tarihli
ve 1757 numaralı tezkire-i aliyyeleri üzerine bil’istizan irade-i seniyye-i cenab-ı hilafet-
penahi şeref-sudur buyrulmuş olmakla icra-yı icabına ve devâir-i müteallikaya (ilgili
dairelere) malumat itâsına himmet buyrulması siyakında tezkire-i senâveri terkîm kılındı
efendim.
27 Şevval 1328 ve 18 Teşrin-i evvel 1326 / 01 Kasım 1910
Sadrazam Namına Müsteşar İmza” (BOA Osmanlı Arşivleri)
Çevirisi
Babı ali başbakanlık yazı işleri
İçişleri Bakanlığı Yüce Makamına
Ermenek’e bağlı Nevahi nahiyesi merkezi olan Bednam köyünün adının Halimiye olarak
adlandırılması konusunda 11 Teşrin-i evvel 1316 (24 Ekim 1900) tarihli ve 1757 numaralı
yüce tezkire üzerine yüce padişahımızdan gerekli ferman çıkmış olduğundan gerekenin
yapılarak alakalı dairelere bilgi verilmesi konusunda bu yazı yazılmıştır efendim.
27 Şevval 1328 ve 18 Teşrin-i evvel 1326 / 01 Kasım 1910
Sadrazam (Başbakan) Namına Müsteşar İmza”
Sonuçlar:
1- Belgelerde geçen 1900 yılında ve 1910 yılında Halimiye Nevahi nahiyesinin merkezidir.
2- 1895 yılında Nevahi Kazası statüsü Nevahi Nahiyesi şeklinde değiştirilip makamı da
Davdas’tan alınarak Bednam köyüne taşınıyor ve kaza müdürünün yerini Nahiye Müdürü
alıyor.
3- 1830 ve 1845 yılında Davdas Nevahi kazası merkezidir bu durum 1895’e kadar sürmüştür.
4- 1970 yılında nahiye – bucak statüsüne çoğu yerde son verilinceye kadar Halimiye Nahiye
merkezidir.
