Ermenek – Karaman’dan İstanbul’a yalvaran çağrı: Padişahım yol isteriz!
Ermeneklilerin 1911 yılında İstanbul’a gönderdikleri tarihi telgraf.
Belediye başkanının bu arzuhal telgrafına verilen cevap
Ermenek Belediye Başkanı Reşit Beyin telgrafı ve gelen cevabın özeti
Osmanlı Devlet-i Aliyesi Sadaret Makamı İstanbul’a 6060 sayılı bir telgraf geliyor: Çıkış
noktası Ermenek – Konya, Tarihi 27 Mart 1327 / 07 Nisan 1911.
Varış Noktası: Sadrazamlık / Başbakanlık Yüksek Makamıdır.
Telgrafı çeken Ermenek Belediye Başkanı Reşit Bey
Telgrafın içeriği:
Ermenek – Karaman’dan İstanbul’a Yalvaran Çağrı: Padişahım Yol İsteriz!
“Kazamız yol bakımından hiçbir yere bağlı olmayıp düzensiz sığırların mühlikatı / yolları
bozması halkı bezdirmektedir. Yol vergilerimiz ise düzenli olarak alınmaktadır.
Karamana ulaştıracak bir şoseye şiddetli ihtiyaç olduğu hakkında daha önce geçen
müracaatımız öncelikle ele alınmayıp vilayetimizce şosenin dikkate alınmamasıyla dağ
yolunun tesviyesine 150 ayrılması maksadı elde etmeye yeterli olmadığından adaletten
mahrum bırakılışımız devam etmektedir.
Yükler ile verilen paramızla bir kazma bile vurulmamıştır. Burası Miri Arazi Vergilerinden
muaf bir Osmanlı Memleketi değildir.
Tamamı olmasa da Genel Meclisin lüzum göreceği kadarıyla beşte bir civarında yirmi
kilometre bari müsaade buyrulması adaleti şiar edinen yüce makama Ermenek’te yaşayan 30
bin kişi adına tekrar tekrar yalvarıyoruz.
Ermenek Halkı Adına Belediye Reisi: Reşit
Bu Arzuhal Telgrafına Verilen Cevap:
“Ticaret ve Nafia Nezareti / Bakanlığı Yollar ve Geçitler Dairesi Sayı 48
Sadaret Yüksek Makamına
Özet:
Ermenek kazası ahalisi namına gönderilen telgraf name iadeten takdim kılındığına vesaireye
dair.
Aciz kullarının arzuhalidir ki
Ermenek halkı yol nakit bedellerini düzenli olarak ödedikleri halde kazaları içerisinde icap
eden yolların inşa olunmamasından dolayı sıkıntıya düşmekte olduklarından bahsediyorlar.
(Mevaridat ve münakalatın) Yol yapım malzemelerinin taşınacağı alet ve edevatın ulaşımı
için Karaman ile Ermenek arasındaki yolun inşası Ermenek kazası ahalisi namına belediye
reisi Reşit imzasıyla Sadaret yüksek makamına takdim edilmiştir.
Zarf içinde nezarete / bakanlığa tevdi buyrulan 25 Mart 1327 / 07 Nisan 1911 tarihli umumi
arzuhal üzerine gelen bildiriye cevap olarak Konya Vilayeti Yüksek makamından 12 Kanun-i
sani 1326 / 25 Ocak 1911 tarihli yazışmalarda şu öngörüler yer almaktadır:
90 km uzunluğunda bulunan adı geçen Ermenek – Karaman arasındaki yolun geçit vermez
kayalıklardan ibaret olmasına binaen tamamıyla inşasının bugünkü şartlarda mümkün
olmayacaktır.
Bu takdirde en azından on km kısmının gelecek yıl inşasına Nafia Komisyonunca karar
verildiği ve havanın müsait bir zamanında bir fenni heyetin Ermenek’e gönderilerek gerekli
keşiflerin yerine getirilmesinin kararlaştırılmış olduğu bildirilmiş ve adı geçen telgraf name
iade edilerek takdim kılınmış olduğu arz edilmiştir.
Bu konuda emir ve ferman emir sahibi padişahımızındır.
20 Rebiyülahir 1329 / 20 Nisan 1911
Ticaret ve Nafia Nazırı / Bakanı Namına müsteşar: İmza”
Ermenek Belediye Başkanı Reşit Beyin Telgrafı ve Gelen Cevabın Özeti
1911 yılı Nisan ayı başında Padişah Sultan Beşinci Mehmet Reşat ve Nazır / Bakan Dimitraki
Mavrokordato Efendi zamanında Ermenek Belediye Başkanı Reşit Bey Ermenek içindeki
yolların bozukluğu ve Karamana gitmesi gereken yolun olmaması canına tak eder ve otuz bin
nüfuslu Ermenek halkı adına bir telgraf kaleme alır.
Başkan Konya’yla yaptığı yazışmalar bir sonuç vermeyince bu yola başvurur.
Ermenek içindeki yollar sokaklar sığırların gelişigüzel hareket ve gelip gitmesiyle berbat
haldedir.
İstanbul’a yazdığı telgrafta: biz bütün vergilerimizi ve yol ödemelerini kesintisiz zamanında
ödediğimiz halde Karaman’a ulaşacak bir yolumuz bile yoktur, kasaba içindeki yollar da
berbattır. Şimdiye kadar bir kazma bile vurulmamıştır.
Bu adalete sığar mı? Biz arazi ve yol vergilerini veren bir Osmanlı Memleketi değil miyiz?
Diye, son derece mazlum ve mağdur bir dille kaleme alınan bu telgrafa gelen cevap:
Ermenek Karaman arası 90 km olup aşılması güç, kayalık dağlarla doludur, bir yıl sonra bu
yolun yüzde beşi yapılmak üzere fenni keşifler başlayacaktır.
Son not: Şükürler olsun, şu anda 2020, 109 yıl sonra da olsa Ermenek Karaman yolu yapımı
bütün hızıyla devam ediyor!
Kaynak iki belgenin numaraları: BOA DH-İD-003-0044-003-001 ve BOA DH-İD-003-0044-
002-001
