ERMENEK KALESİ VE MARASPOLİ MAĞARASI

Geçen yazımızda Ermenek Kalesi’nin turizme açılması için kaleye çıkılır halde tesislerin yapılması gerektiğini ve halkın bu konudaki dileklerini yazmıştık.
Geçen sayılarda,“Ermenek Adının Tarih İçinde Şekillenişi” yöremizin internet sitelerinde ve Yeşil Ermenek’te  yazmış ve www.hasansimsek.com.tr de stoklamıştık. Dileyenler sitedeki “genel yazılar “ sekmesini tıklayarak bu konudaki yazımızı okuyabilirler.
Ermenek Kalesi ve Maraspoli ile ilgili olarak Prof. Dr. İbrahim Hakkı Konyalı’nın  Abideleri ve Kitabeleri ile Karaman Tarihi kitabında ( s.686-687 ) şöyle yazar:
Ermenek şehri, içi gölcüklerle, havuzlarla, şelalelerle , billûr  gibi hayat suyuyla dolu, dışı bomboz, güney tarafı Tanrı’nın usturası ile  kesilmiş  gibi dimdik  ve çok yüksek  bir dağın  Göksu’ya hâkim , sert bir meyli üzerine kurulmuştur.
Ermenek’i bir Sular Şehri hâline  getiren,  köpükler saçarak akan  bol su , bu dağdaki mağaradan çıkıyor. Bu mağara Türkiye’nin en büyük  ve korkunç bir tabiat eseridir. Şimdi buraya iki giriş yolu vardır. Birisi tabiî, asırların açtığı bir mağara yoludur. Her tarafı sarkıtlarla doludur, Korkunç sesler, uğultular ve akisler yapar. Yaz günleri insanı buz gibi bir hava sarar. Mağaraya girerken içinde şaşmamak v e kayıp olmamak için ya ucunu dışarıda bırakılan bir yumak ip alarak yürümeli  ve yahut geçilen yerlere işaret konulmalıdır.
Aşağıdaki ikinci yol 1950 yıllarında şehrin su ihtiyacını sağlamak için açılmıştır. Uzunluğu 200 metre kadardır. Buradan alınan su ile evvelce   bir elektrik santrali  yapılmıştı. Şimdi daha kuvvetlisi yapılmıştır. Bu mağara  Ermeneklilerin soğuk hava deposudur.  Yazın peynir ve yağlarını koyarlar.
Ermenek’in ilk mağara devirlerine kadar çıkan çok eski bir tarihi vardır. Şehir ve civarında binden fazla mesken ve mezar mağara sayılmıştır. Ermenek Kalesi  (içinde  Maraspoli Mağarası var )   bulutlarla tokuşan dağın yüksekliklerine   bir kırlangıç yuvası gibi yapışmıştır. Buna Firan Kalesi diyorlar.
Kaleye, dağa balkon şeklinde kazılmış çok dar yollardan gidilir. Şehir varoşundan yüksekliği 60 m kadardır. Kalenin güneyi, şehir tarafı kesme taşla  ve harçla yapılmış mazgallı duvar hâlindedir. Kalenin içi tabiî mağara hâlindedir. Zeminden yüksekliği 6,20 m, derinliği   5,20 metredir. Kalenin şehirden yüksekliği 70 m. Şehir halkının dediğine göre Karainler dedikleri yerlere kadar uzanıyormuş.  Uzun asırların yağmuru, karı, donu, tipisi ve güneşi   buralara giden yolları eritmiş ve yok etmiştir. Şimdi buralar çıkılması, incelenmesi  görülmesi mümkün olamaz hâle gelmiştir. Kalenin uzunluğu Öksürükini (Öksürükeni ), Ehmedek ( İçkale ) denilen yerinden Karainlere kadar  450 metre kadardır. Kalenin karnını teşkil eden mağaralar kesme taşlı ve harçlı duvarlarla bölünmüştür. Kalenin iki yolu vardır. Birisi alt mağaralardan ve içten 76 taş basamaklı merdivenlidir. İkincisi de yukarıda söylediğimiz dağa oyulmuş taras şeklindeki merdivenli yerlerdir. Kalenin içinde iki yerde su vardır. Kalenin duvarlarında muhtelif asırların mimarisinin üst üste  ve yan yana görmek mümkündür.
Kaleden şehri, zümrüt gibi yamaçları, Göksu’yu temâşa etmek pek zevklidir. İnsanın önünde seriler hâlinde tabiat tabloları açılıyor. Doyulmaz, kanılmaz, muhteşem manzara…
Kaleyi Karamanoğullarından, Osmanlıların komutanı Gedik Ahmet Paşa almış ve tahkim( güçlendirmiştir) etmiştir. Kaleyi Kanuni devrinde vazifesin yapıyordu. Daha sonra burasının bir kısmı bir zindan halinde kullanılmaya başlanmıştır. Evliya Çelebi Kaleyi görmüştür. Evliya’nın görüşlerini başka bir yazımızda yazacağız.
Bu okuduğunuz yazı Ermenek Baraj Gölü oluşmadan 40 yıl önce İbrahim Hakkı Konyalı tarafından yazılmıştır. “Doyulmaz, kanılmaz, muhteşem manzara ..” sözcükleri ile Kaleden güney cephesine bakışı anlatıyor. Zaten oradan batı ve kuzey görülmez, doğu cephesini de tam olarak göremezsiniz. İşte Ermenek Kalesi böyle bir şey, tam güneaye Baraj’a baakr. insanlarımız burasının turizme açılmasını bekliyor. Yukarıda anlatılanlara bir de Ermenek Baraj Gölü’ nün oluşturduğu manzara da ilave edilince güzelliğini anlatacak sözcük bulmakta gerçekten zorlanırsınız.
14.10.2017.
Hasan ŞİMŞEK