KARAMAN BEY

Nure  Sofi  ( Nureddin Bey)  ölünce yerine oğlu,  Kerimüddin Karaman Bey geçmiştir .” Kerimüddin :din için hiçbir şeyi esirgemeyen  demektir.” Babai tarikatının  başı  Muhlis Baba ( Paşa )Karaman Bey’i tarikatın  şeyhi yapar. Böylece Karaman Bey  kabilenin hem dini reisi, ve Babailer tarikatının şeyhi, hem de  Karaman oğulları’nın  siyasi lideri olur. Çok cesur,  silahşör  ve  kuvvetli olduğu bilinir. Karaman Bey  babası zamanında olduğu gibi  Ereğli, Mut , Gülnar üzerindeki akınlar sonucu  buraları feth  eder.
Karaman Bey Silifke’yi almak için yürür. “ Karaman ey der: “ Ey beylerim ,kaçmak erlik değildir
Cümle şehit olmak gerekir. Ta ki kıyamete  değin namınız erlikte söylene “ diye  kükrer. Yedi gün gece ve gündüz cenk  yaparlar. Cenk  gittikçe şiddetlenir. Kırk pehlivan ile Karaman Hamza  gibi nara urup Ermeni kafiri  bölük, bölük böldüler. İslam askerinin yarısı kalmadı. Dokuzuncu  gün mucize olarak Muhammed  erişip kâfir sinip kaçtı. Karaman gayret edip  kalaya karşı saldırır. Silifke kalesini alır. Silifke böylece feth  edilir. Sulh yapılır. Yüz bin sikke filori  , bin pare kumaş  ve  Silifke kalesini alır.
Yılda kırk bin filori verecek oldular.”
“Karaman Bey , kendisi  Ertana  ile  Engürü  üstüne yürür. Hisarı zor ile  zapt  eyler. Kiliseleri yıkıp cami yapar. Müslümanları  hisara koyar. Engürü’ yü  mamur eyler.” Kaynak: Şikari tari s.24, 25,
                O yıllarda  Selçuklu  Devletinde , kardeşler arasında  taht kavgaları başlamıştı. Selçuklu Sultanı

İzzettin Keykavus kardeşi Rükneddin  Kılıç Arslan’ı  yenmiştir. Kardeşler  arasındaki  bu  mücadele

de  2. İzzettin ‘in taktirini kazanan  Karaman Bey’i  kız kardeşi  ile evlendirir. Karaman Bey’in  kardeşini de kendisine danışman yaptı. Karaman Bey ,  Manavgat, Gördes, Mara yörelerini ele  geçirdi.
Moğollar’ın   yardımı ile 2. İzzettin  Keykavus  tahtan indirilerek Selçuklu tahtına oturan  ıv. Rükneddin Kılıç Arslan  tarafından Larende’ yi  kendine bağlı  Hacı Beylere  vermesi bardağı taşırdı.
Karaman Bey  av bahanesi ile Ermenek’ten  yola çıkar. Ani bir baskın ile  Larande ve kalesini ele geçirdi. ( 1260 )  Bu fetihten  sonra  Larende’nin  adı,  Karaman ve  Karaman oğulları Beyliğinin  ismine
İzafeten  Karaman  adı konmuştur.
Bir süre sonra akınlara başlayan  ıv. Rükneddin Kılıç Arslan  ovalı Kilikya Ermenilerini durdur-
mak  için Karaman  Beyden yardım ister. Sultanın  emri ile Karaman Bey  Gülnar, Manavgat, çevreleri-
ni  dolaşır. Gölhisar civarında ovalık  Kilikya Ermenilerini ağır bir  yenilgiye uğratır. Karaman Bey  harp
usullerini öğrensin diye on yaşındaki oğlu  Mehmet  Beyi’ de  seferlerde yanında getirir.
Ani bir baskınla ( 1261 )  Selçuklu Sultanı adına  Antalya’yı da ele geçirir. Şehrin anahtarını  Selçuklu Sultanına gönderir. Karaman Beyden korkan  Selçuklu Sultanı Rükneddin KılıçArslan Karaman  Karaman  Beyi kutlamak için gönderdiği hediyeler içinde zehir de koydurur. Selçuklu elçisini  Karaman Bey Burdur ilinin Gölhisar yaylasında kabul eder.  Selçuklu Sultanı tarafından gönderilen elçi bakmış ki Karaman Bey yalnız oturur.  Yanına varıp dualar  eder. “Zehiri gizlice  bir cama koyup Karaman Beye sundu. Karaman  alıp içti. Aydın Bey, Kaya Bey, Menteşe Bey,  oğlu  Mehmet Bey, yanında idi.  Karaman içtiği gibi  ciğerin pere, pare, eyledi. Karaman Bey  zehirlendiğini hemen bildi. Ah eyledi hemen hançer çekip dizdarı tuttu.  Hay  mel’un  kıydın bana deyip hançeri ile şöyle vurdu ki bir yüzünden öbür yüzüne  çıktı. Kendi dahi yıkıldı. Karaman Bey gözün açıp  “Ey  beylerim gayret edip
Oğlumu düşman eline vermeyiniz.  Ve oğlum sen dahi cehdedip  kanımı Sultana komayasın. Karaman
Bey  canı azizin  Hakka  teslim eyledi .Karaman’ı  tabuta koyup  Ermenek’e  getirip  Balkusan’da  def-
neylediler.” Kaynak: Şikari tarihi  s. 32-33
 
 
KARAMAN OĞLU   MEHMET  BEY  DÖNEMİ: ( 1263—1280 )
Karaman Bey’in  ölümü üzerine Karaman oğulları Beyliğinin başına eski uluş sistemine göre , Karaman
Oğlu  Mehmet Beye verilmesi gerekirken , Selçuklu Sultanı  ıv. Rükneddin Kılıç Arslan, Karaman oğlu  ülkesinin idaresini Hutenoğlu  Bedreddin İbrahim’i  atadı.”Karaman oğullarını  tutup,helak etmeyince
Fitne kapanmaz” der. Kaynak : Şikari tarihi: s. 33- 34,
                Hutenoğlu  bir gece baskınıyla Yer köprüde annesini ziyaret eden Mehmet Bey’i  kardeşleriyle birlikte yakalatarak  götürüp Konya da Kavale  kalesine  hapseder. Mehmet Bey bu tarihte (18) yaşın-
dadır. Iv. Rükneddin Kılıç Arslan (1264) te  ölünce  küçük yaştaki   ııı.  Gıyaseddin  Keyhüsrev ( 1264-1283) padişah olur. Vezir  Muiniddin  Süleyman  Pervane  çocuk yaştaki  padişahı  inandırarak hapisten  Mehmet Bey  ve kardeşlerini serbest bıraktırır.
(1263 ) te Mehmet Bey  Taşeli’nde  beyliğin başına geçer. Hutenoğlu’nun  adamlarını katledip,
Mut ve çevresine hakin olur. Moğollardan yardım alan  Hutenoğlu  Larende’ye  gelir.Göksu vadisine kadar ilerler. Göksu vadisinde yapılan çetin bir savaşta ,Mehmet Bey  Hutenoğlunu  tekrar  mağlup
eder. Moğolların  yardımı ile, Hutenoğlu  kaçmayı başarır. Mehmet Beyin bu zaferi  dağılan kabilenin
birleşmesine yol açmıştır. Uç Türkmen beylerinin başına, kardeşi  Mahmut Beyi göndererek Tarsus,
Adana  ve iç Anadolu  ticaret yolunun düğüm noktası olan Gülek boğazındaki  gümrük teşkilatının
ele geçirilmesini  sağlamıştır. Her yıl Selçuklulara verilen vergiyi   de kesmiştir. Mehmet Bey Anadolu
Selçuklularına karşı ayaklanır. Selçuklu  ile İlhanlı  ordularını bozguna uğratır. Memluk  ( Mısır) hüküm
darı Baybars ‘ın  Karaman oğullarını  desteklemek için  Kayseri’ye girdiği yılda, Mehmet Bey  topladığı
divanda hanedana  mensup  ıı. Keykavus’un  oğlu Siyavuş’u  ( Cimri )  padişah  olarak kabul eder. Bu
konu ile ilgili önemli bulduğumuz bir bölümü Şikâri’nin dilinden aynen sunuyoruz.S.37-38
                “Eziçanip  kırkaltıbin  er cem oldu. Sefadan başları  asumana erişti. Divan eyleyip (280 ) pehli-
van Karaman oğlunun yanında cem oldu.Mehmet Bey  “Sultandan  intikam alıp Karaman’ın ruhunu
şadeylemek  gerektir. “ dedi. Bunlar ey der. “ Can baş yoluna olsun, sen buyur biz tutalım.”
Ezicanip   İbni Hoten  destimalin  boğazına takıp gelip  Behmet Bey nazarında yer öptü. “Ey
Şah hasmın ben değilim. II. Alaeddin’dir. Ben sana iyilik eyledim. Mertlik odur ki sen dahi iyilik eyleyesin” dedi. Beyler dediler ki “ makul budur. İyilik eyle. İbni Hoten  ey der, “ Lütfedip yol ver ki geçip  gidelim.” Mehmet Bey  ey der,” Kani  (hani)  hazine?  İbni Hoten  ne kadar cepene   ve hazine
aldı ise teslim eyledi.
Ravi  ey der, Mehmet Bey  asker çekip  Larende’ye  gelir. Mehmet Bey için  bir barigahı
Serbülent kurulur. 400  pehlivan  pulat üzere geçip oturdu. Kırk müftü  şeyh ibni Hoteni  getirdiler.
Konya’ya Sultan’a gönderilmek üzere  mufassal mektup yazdılar. Mehmet Bey ey der.” Ey ibni Hoten
Var gördüğün gibi Sultan’a  haber ver.
Ezicanip : kapıda  peyda oldu. İbni  Hoten  içeriye girip , Mehmet Bey’in mektubunu Selçuklu
Sultanına sundu. Süleyman Paşa açıp okudu. Demiş ki “Sultan Karaman yolunda ,can baş oynatırken,
Niçin kıydın. Allahtan korkmadın.  Karaman bir Padişah oğlu idi.Senin kulun değildi. Sana rıza kulu  idi. İmdi hazır baş ol. Vasiyetin,yerine getirip  senden babamın kanını alam. Vefa darlığa ivaz ne makule ederler,sana bildirem. İşallah,Ey Alaeddin, sen Keykubat bin Keyhüsrev  bin ,Kılıç aslan  bin Ertuğrul bin Ali Selçuk isen, ben dahi, Mehmet Han bin, Karaman bin, Nureddin bin, (Nure  sofi)  bin, Sadettin bin,  İbrahim bin, Alparslan, bin ,Gelencan  bin, Şirvan Han bin, Oğuz Hanım. Han oğlu hanım. Benim aslım olan Şirvan  Kuh-ü Elburuz dan gelmiş idi . Cümle Türkmen  benimledir. Varırım, vaktine hazır olasın” der.
Mehmet Bey Eşref, ve Menteşe oğulları  ve diğer Türkmen Beyleri ile birlikte büyük bir kuvvetle  kuvvetle  Konya üzerine yürüdü. Konya  da At pazarı  kapısı,  ile Çeşnigir  kapısından Mehmet Beyin ordusu şehre girdi.( 15 Mayıs 1276 ) Mehmet Bey ile Siyavus  birlikte Konya’ya
girdiler. Bakınız. Anıt Dergisi sayı : 13, S. 11. Şehrin ileri gelenleri Siyavuş’a  dair ant içtiler.Siyavuş
Selçuklu Tahtına  çıkıp oturdu. Aynı gün büyük bir divan toplandı . Çok önemli kararlar  alındı
1-Hutbenin  Siyavuş  namına okunmasına  okunmasına , paranın  Onun namına basılmasına karar verildi. Halk Türkçeden başka dil  bilmiyordu. Mehmet Bey  Vatanı Mogollardan , Türk dilni de Farsça
Ve  Arapça’nın  boyunduruğundan kurtarmak için :
2-  Resmi dilin Türkçe olması , Arapça ve farsça’nın  kaldırılması  kararlaştırılmıştır.  Bu karar bir fermanla her tarafa ilan edilmiştir. Bu fermanda :
 “ Bu  günden sonra, Divanda, Dergahta, Barigâhta, Mecliste,  ve  Meydanda ,Türkçe den
Başka  dil kullanılmayacaktır.Defterler dahi, Türkçe yazılacaktır.13 Mayıs . 1277. Karaman oğlu
Mehmet Bey.””  .
Bu  ferman ile kültürel bir zafer ilan ediliyordu. Karaman oğlu  Mehmet Bey’in  bu  fermanı, “bir evrak-ı  metruka  değil , Bir Anayasa maddesidir.” Ali yıldız”
Böylece Mehmet Bey’in kendi ülkesinden başka , Ankara , Kütahya, Sivas, Kayseri , Amasya, Antalya , Sinop, Canik ve çevresi  gibi daha bir çok yer  Mehmet Bey’in emrinde birleşti. Kaynak: Karaman oğulları
 
Tarihi S. 106 dan 110  na kadar. Tahsin Ünal.
Mehmet Bey’in  güçlenmesinden  korkuyorlardı. Afyon ve kalesini almak için Mehmet Bey  uğraşırken , Moğolların  büyük bir ordu ile gelmekte olduklarını haber alır. Hemen Konya’ya döner. Fakat  Konya
Kalesinin kapıları  kendisine kapanmış olduğunu görür. Bu nedenle Ermenek, Mut , yöresine çekilir.
Konya Moğallar’ın  eline geçer. Mehmet Bey’in arkasından  kuvvetler gönderilmişse de,  kış yaklaşmakta olduğundan askerlerini kışlaya çekerler. Bahar gelince  birleşik ordu Mehmet Bey’i adım
adım takip etmeye başlarlar. Moğollar bir boğazı  ( vadiyi ) tutmuşlardı . Mehmet Bey  Göksu kenarında dar bir vadi olan “ Kurbağa hisar “da  ilerlerken  ok  yağmuruna tutulur. Bu vadide Mehmet Bey, ile iki kardeşi, Tanu  ve Zekeriya ile amca zadeleri de  şehit olurlar. Moğollar ölenlerin kim olduğunu bilmiyorlar. Silahlarını ve paralarını almak için  üzerlerini ararken,  Mehmet Bey  olduğunu anlarlar . Başını keserek Konya’ya götürürler. Kaynak : Anadolu Selçukluları Devleti tarihi S.40 F. N. Uzlukve Karaman Tarihi.s.116-117  Tahsin Ünal.
                Karaman oğulları Ermenek ve Taşeli  bölgesini  feth  edince Bağdat kadısına şunları yazar.”Biz
Ermenek ve çevresini kılıcımızla aldık. Kılıç hakkı için buralar ebedi bizimdir. Bizim toprağımızdır.Bir
Başkasının burada hakkı yoktur, biline…
“Karaman oğulları  kılıçlarını yastığın altına koyarlar öyle yatarlardı. Mert, yalan bilmez, cesur ,üretici, ecdadına saygılı insanlıkları yüce, Allah’a inancı tamdır.”
14.yy da Ermenek’i  ziyaret eden  Şıhap  al –din  al Omari  Karaman Beylerine “ Emir “ denildiğini yazar. Ayrıca 14 şehir, ve 150 kaleye sahip olduklarını , (2500) bin süvari , o kadar da
Piyade askeri olduğunu bildirir.
Doğrudan Doğruya
Mustafa  ERTAŞ
                                                                                                              Gazeteci. Araştırmacı yazar
1 –Şubat  2018- KONYA

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Son Eklenenler

author

Emma Hayes

There I was in a hot yoga studio with plenty of bright natural light and bending myself into pretzel like positions for the very first time.

instagram