Katran, sedir kökünden kaynatılarak ve damıtılarak elde edilen bir yağ. Bu yağ, adeta mucizevi bir ilaç gibi. Yaraların iltihabını alan katran; arı sokmalarına, boğaz iltihabına, pek çok deri hastalığına, saç dökülmesine karşı iyi geliyor. Ayrıca stres alıcı özelliğiyle de antik çağlardan beri kullanılmış. Ermenek’te özellikle Sarıveliler civarındaki Daran ve Koçaşlı Köylüleri, her yıl katran damıtıp pazarlarda satıyor.
Sedir ağacının kökünden elde edilen katran ve diğer sedir yağları, Antik Çağ’dan beri gözde yağlardan olmuş. Özellikle ölülerin vücutlarının erken çürümesine ve kokmasına karşı kullanılıyordu. Eski çağlarda tapınaklarda yakılıp; tütsüsü güzel koku yaymak için idealdi.
MÖ 1. yüzyılda Vitruvius, sedirden elde edilen yağın çok değerli olduğunu ve “Her nereye sürülürse, orayı kurtlardan ve çürümekten kurtarır.” diyerek önemini belirtiyor.58
Julius Ceasar döneminde yaşamış olan ve dönemindeki tek mimarlık yapıtını yazarak bugüne taşıyan Vitruvius’a göre sedir ağacı, antik dünyanın hemen her yerinde çok pahalı ithal bir maldı. Efes’teki dünyanın yedi harikasından bir olan Artemis Tapınağı’nı anlatırken, binanın çatısının sedirden yapıldığını özellikle belirtiyor.59
KOÇAŞ SEDİR ORMANLARI
